Các bạn thân mến. Muôn hình muôn vẻ, thú uống trà đã trở thành một thứ đồ uống rất quen thuộc đối với người Hà Nội từ lúc nào không hay Một chén trà tráng miệng khi dùng xong bữa sáng. Vị trà ngọt đậm xua tan cảm giác căng thẳng trong công việc. Tiện dừng chân ở một quán ven đường, đã có ngay một ly trà đá. Khách đến nhà thăm viếng, ấm trà đón khách sẽ là thứ cần có đầu tiên ...

Trong chương trình hôm nay DCOL sẽ chia sẻ với các bạn những cảm giác của bạn đọc Quỷ Cốc Tử về một chuyến đi đặc biệt, đó là lên suối trời, tìm và uống ngụm trà tiên. Giữa một nơi là thành phố đô hội người xe tấp nập, một bên là đỉnh non cao quanh năm sương mờ khói phủ cảm giác uống trà có gì khác biệt? Mời bạn đọc theo dõi Dấu chân Online 30: Lên Suối trời nhấp ngụm trà Tiên.

Cũng chẳng biết từ bao giờ lại có cái thú đam mê hết sức "già cỗi" đó là uống trà. Cảm giác ngồi rửa ấm, đun nước, pha trà rồi nhấm nháp từng ngụm trà nhỏ thật thú vị quá đỗi.

Đọc nhiều sách vẫn thường nghe nói về Trà đạo Nhật Bản, trà nghệ Trung Hoa, nhưng nói về trà Việt Nam lại muôn vàn tranh cãi. Việt Nam có trà đạo hay không?Câu hỏi này dễ mà khó, bởi kết luận cuối cùng của các nhà nghiên cứu là nói có cũng đúng mà nói không cũng không sai. . Kể hậu bối như mình thì chỉ biết uống thôi, trước là uống theo thói quen, sau là uống vì đam mê.

Cái nôi các giống chè Việt không đâu khác là các tỉnh phía bắc. Hà Nội thì có "Giếng nước hè, chè Cam Lâm", Sơn La có chè Tà Sùa, chè Tô Múa "Gái Mường Tè, chè Tô Múa", Thái Nguyên lại có chè Tân Cương, "Chè Thái gái Tuyên" mà lại. Cao Bằng có chè đắng. Hà GIang có Shan Tuyết Vị Xuyên, Yên Minh. Rồi thì chè Bắc Kạn, Lào Cai, Lạng Sơn... đủ cả, Nhưng có lẽ không đâu có chè Shan tuyết nổi tiếng bằng Suối Giàng - Yên Bái.  

Tôi từng mong ước một ngày được chạm tay vào những cây chè cổ thụ Shan tuyết hàng trăm năm tuổi, và mong ước đó đã thành hiện thực. Tạm dẹp bao bon chen tất bật để đến "Xứ Trời" một ngày thu, con đường lên Xứ trời mờ ảo trong làn mây trắng.

Mây vây quanh mình, mây phủ kín núi non, con đường lên đỉnh Chông Páo Mùa như dải lụa nhỏ vắt ngang lưng chừng trời. Xã Suối Giàng quanh năm ở độ cao 1400m là nơi tập trung nhiều nhất chè Shan tuyết cổ thụ của tỉnh Yên Bái. Vừa đến xã Suối Giàng đập ngay vào mắt là ngôi nhà nhỏ với 7 cây chè Shan tuyết cổ thụ trong vườn. Đó là nhà anh Luân và chị Giàng Thị Xá. Theo anh Luân kể lại thì những cây chè trong vườn đã có rất lâu đời có cây hơn 400 năm, có cây đến gần 700 năm tuổi. Xưa là ông cụ tổ ở đây cũng làm nghề hái chè làm chè, truyền bao đời cho đến tận bây giờ.

Những thân chè cổ thụ xù xì như minh chứng cho bao cuộc bể dâu, ừng sững đó, hiên ngang giữa đất trời rải qua hàng trăm năm nhưng những cây chè vẫn xanh tốt xum xuê vẫn tuần tự cho những búp chè non tươi xanh mơn mởn. Những lá chè già nhưng chẳng phôi pha, xanh mướt mà lại rất dày. Các búp chè non sẽ được sao làm chè khô, còn các lá già thì để uống tươi, còn gì thú vị bằng một sớm tinh sương, nhen bếp lửa đun ấm chè xanh, thong dong nhấm nháp rồi nhấm nhá chuyện "bàn dân thiên hạ".

Hoa chè khoe mình trong nắng sớm, nổi bật trên nền xanh là những cánh hoa trắng muốt điểm xuyến nhị vàng. Trái chè thì không xinh đẹp như thế, nhưng lại mang trên mình trọng trách thiêng liêng "sinh sôi nảy nở". Ở độ cao này, cả bản Suối Giàng gần như quanh năm mây mù bao phủ, thân chè, lá chè cũng vì thế mà hấp thụ tinh hoa của đất trời, người Mông tin rằng sự sống những cây chè Shan tuyết có một nửa là từ đất một nửa là từ trời. Thân chè hấp thụ khí trời mà thêm vững chãi. Lá chè hấp thụ mây sương mà thêm xanh thêm dày. Nâng chén trà là như ôm cả đất trời vào lòng. Uống ngụm chè Shan tuyết Suối Giàng là uống cả tinh hoa đất trời nơi đây.

Trước đây tôi đã được nghe và đọc nhiều cách lý giải về tên gọi vì sao gọi là Shan tuyết, nhưng lên đây mới hiểu tường tận hơn. Gọi là Shan tuyết vì ở mỗi đọt chè sẽ có một búp non trắng và có lông tơ mịn, khi sương quanh năm bao phủ tạo nên một lớp mỏng li ti trên búp non làm búp nhìn trắng như tuyết, bên cạnh đó, khi búp non này đem sao thì không biến thành màu đen mà vẫn nguyên màu trắng. Chính búp non này mà chè được gọi là Shan tuyết.

Chứng kiến các chàng trai cô gái người Mông hái chè cũng thật là thú vị. Cây chè Shan Tuyết rất cao, có cây tới 7 -8m nên có khi phải trèo cả lên cây mới ngắt được đọt. Giữa bạt ngàn xanh núi rừng tây bắc, giữa mênh mông mây trắng lững lờ, cô gái Mông trong bộ áo hoa xúng xính ngắt những đọt chè nhoẻn miệng cười và cất giọng hát ngọt ngào hồn nhiên hỏi sao núi rừng không ngất ngây.Tinh hoa đất trời vẻ đẹp con người về tụ hội, người ngắm ngất ngây say mê hồn/

Rời nhà anh Luân, tôi tiếp tục nhờ các em bé người Mông dẫn đi tìm cây chè to nhất vùng. Con đường mòn nhỏ đi xuyên qua những vùng chè hàng trăm năm tuổi. Những cây chè này không phải là "đồ cổ" lắm nhưng chắc cũng được vài trăm năm công phu. Cảm giác cứ lang thang trong những rừng chè thật tuyệt diệu không sao kể xiết, cứ mong cho thời gian dài mãi dài mãi. Đi mãi rồi cũng đến, đây là cây chè cổ nhất của Bản Giàng Cao, nghe "thiên hạ" đồn là đã hơn 700 năm tuổi.

Lên xứ chè lại biết thêm một số chuyện buồn. Thứ nhất là ngày nay bạn khó có thể mua được chè Suối Giàng thật sự, vì chỉ cần xuống 12 km tới chân núi - Thị Trấn Văn Chấn thì tứ 1 kg chè Suối Giàng đã có thể thành 6,7 kg rồi. Mà thành phần trong đó có thể là chè trung du như bạn nhìn thấy đây. Thứ 2 là: thời gian có sức mạnh của riêng nó mà không vật gì có thể cưỡng lại, những cây chè cổ thụ cũng đang chết dần, chết mòn vì bệnh tật; mối mọt, sâu mục...

Rời Suối GIàng còn đó nhiều vấn vương quyến luyến và cả chút buồn. Chè Suối GIàng nổi tiếng vậy mà sao những bản làng vẫn còn nghèo nàn quá. Nụ cười những em bé Mông thật hồn nhiên vui tươi nhưng sao nhếch nhác. Những cô thiếu nữ Mông xinh đẹp nhưng sao cứ lam lũ.

Thôi đành ru lòng mình vậy; Vờ như hạnh phúc vẫn ngập tràn nơi đây.

(DCOL chuyển thể từ ghi chép và ảnh của bạn đọc Quỷ Cốc Tử)