blogradio.vn - Thế hệ họ đã cống hiến, đã hi sinh đến hơi thở cuối cùng chỉ để đổi lấy một mong mỏi duy nhất là làm thế nào để "nước ta được độc lập, dân ta được tự do, ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành".

***

Ghi chú: Dưới đây là cảm nhận của tôi – một sinh viên trước một vị công thần khai quốc của dân tộc nói riêng và thế hệ vàng trong thời đại Bác Hồ nói chung. Cảm nhận ấy chắc chắn không thể nào nói lên hết toàn bộ vĩ đại của nhà lão thành cách mạng ấy được nhưng ít nhất nó cũng xuất phát từ niềm tự hào đối với thế hệ vàng ấy.

Thông qua bài viết, tôi chỉ muốn nói rằng chúng ta – những người đang sống trong hòa bình ngày nay nên tìm hiểu nhiều hơn về lịch sử dân tộc. Nói như vậy không có nghĩa là tôi phủ nhận hoàn toàn việc giới trẻ không quan tâm đến lịch sử đất nước mà tôi chỉ muốn thông qua đó để góp phần lan tỏa bầu không khí học hỏi lịch sử nhiều hơn, tìm hiểu sâu hơn. Mỗi ngày một ít, để từ từ hiểu, từ từ ngấm và từ từ cảm nhận. Bởi tôi tin “mưa dầm” thì sẽ “thấm lâu” và từ đó chúng ta sẽ từ từ nhen nhóm, từng bước sục sôi, hun đúc và lan tỏa tinh thần yêu nước, tinh thần dân tộc trong thời đại mới.

Nhắc đến Đại tướng Nguyễn Chí Thanh là người ta sẽ nhớ đến "Vị tướng du kích", "Vị tướng phong trào", "Đại tướng nông dân", "Đại tướng đi cày" và câu khẩu hiệu nổi tiếng lúc sinh thời của ông là "Nắm thắt lưng địch mà đánh". Đã năm mươi tám năm ông từ giã cuộc đời nhưng những ký ức về ông vẫn còn vẹn nguyên giá trị.

Tôi và thế hệ ngày nay không may mắn khi sinh ra đúng thời đại không còn Đại tướng nữa nhưng chúng ta vẫn có chút gì đó để biết đến và tưởng niệm về một Vị tướng tài ba ấy. Thông qua báo chí, truyền thông, bảo tàng, hay các kỷ vật còn lưu trữ những kỉ niệm và chiến công của ông thì chúng ta như được xem lại phần nào đó cuộc đời ông.

Dạo gần đây, tôi dành phần lớn thời gian tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của ông. Với tầm nhìn hạn hẹp của mình, dựa trên những tư liệu sẵn có như video, hình ảnh nói về ông, tôi cảm nhận rằng có rất nhiều bài học quý báu từ chính nhà cách mạng lão thành này mà tôi và cả chúng ta đều nên học tập và lấy làm điển hình noi gương.

Thời đại của ông cũng chính là thời đại của những con người cùng thời với Bác Hồ - Người cha già vĩ đại của dân tộc. Thế hệ họ đã cống hiến, đã hi sinh đến hơi thở cuối cùng chỉ để đổi lấy một mong mỏi duy nhất là làm thế nào để "nước ta được độc lập, dân ta được tự do, ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành". Xem đi xem lại, mỗi một lúc thấm hơn một tí, hiểu hơn một tí, tôi chỉ thấy chùng lại, nước mắt lại rơi vì cuộc đời của họ đã sống quá đẹp, quá vĩ đại mà chúng ta không cần phải đi tìm chuẩn mẫu ở đâu xa.

Tôi tìm đọc về tiểu sử của Đại tướng, từ lúc sơ khai ở quê hương tỉnh Thừa Thiên đến lúc ông "nhắm mắt xuôi tay" tại Hà Nội. Chữ Tài của ông thể hiện đầu tiên qua việc ông trở thành Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Thừa Thiên năm ông mới có hai mươi tư tuổi. Rồi bằng ý chí kiên cường mà ông vượt qua ba cửa ải lao tù của bọn Thực dân (từ cửa tù Thừa Phủ đến cửa tù Lao Bảo, Buôn Ma Thuột).

Năm 1945, trong Hội nghị Toàn quốc ở Tân Trào (Tuyên Quang), lần đầu tiên gặp mặt, ông đã được Bác Hồ đặt tên Nguyễn Chí Thanh (trước đó ông có tên là Nguyễn Vịnh), được lãnh đạo Đảng quyết định điều vào làm Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng,... Sau này, từng bước thắng lợi lớn từ các chiến trường trên quê hương Thừa Thiên đến ba vùng đất Bình Trị Thiên mà ông cũng từng bước thăng cấp thành Bí thư Phân Khu ủy Bình Trị Thiên (ba tỉnh Quảng Bình - Quảng Trị - Thừa Thiên Huế), Bí thư Liên khu ủy IV (Bắc Trung Bộ), Bí thư Xứ ủy Trung Kỳ (toàn bộ miền Trung).

Cho đến năm 1950, ông đã được Bác Hồ phân công vào Quân đội để làm công tác Đảng, công tác chính trị với chức vụ Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị và sau đó là các chức vụ khác như Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam (tiền thân của Đoàn Thanh niên ngày nay), Trưởng phòng Lào - Miên Trung ương (tiền thân của Ban Đối ngoại hiện nay),... và quan trọng hơn là đến năm 1959 ông trở thành Vị Đại tướng thứ hai trong Quân đội được Bác Hồ phong hàm không qua cấp bậc trung gian lúc ông mới có bốn mươi lăm tuổi.

Sau này, ông cũng là người được Bộ Chính trị quyết định điều động làm Chính ủy Quân Giải phóng miền Nam, Bí thư Trung ương Cục miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ từ năm 1964 đến 1967 (lúc ông mất). Bấy giờ, khi biết người ra trận chỉ huy quân giải phóng là Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, đài BBC của nước Anh đã đưa tin: "Tướng bốn sao của Hà Nội đã ra trận" hay "Cánh chim bằng Nguyễn Chí Thanh được điều động trở lại Quân đội và nhận lệnh lên đường vào Nam".

Chưa dừng lại ở đó, ông cũng được Bác Hồ giao trọng trách trong việc tìm cách phát triển kinh tế nông nghiệp, đáp ứng yêu cầu đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc. Ông đã bám sát thực tiễn với dân, tham khảo kiến thức từ các chuyên gia trong ngành để vận dụng. Ông còn mở ra và thổi mạnh phong trào "Gió Đại Phong" - một hình thức khơi dậy tinh thần xây dựng và thi đua giữa các làng, thôn phát triển nông nghiệp lúa nước. Sau này, các lãnh đạo Đảng đã ghi nhận về những cống hiến to lớn ấy rằng ông không chỉ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao mà còn góp phần nâng cấp các lĩnh vực ấy lên một tầm cao mới để thấy được mỗi lĩnh vực có một tầm quan trọng nhất định.

Chữ Tài là vậy, chữ Đức vốn có của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh cũng không thua kém là bao. Mỗi lần công tác xa nhà, trong những bức thư gửi về cho vợ và con, ông đều thêm những dòng răn dạy con nên rèn luyện tính nết cho tốt để sau này trở thành người có đạo đức. Ngoài ra, trong những dòng thư ấy luôn hỏi thăm sức khỏe vợ con ở nhà ra sao, sinh hạ xong thế nào và khuyến khích hậu phương chăm viết thư để ông biết tình hình.

Có lần, ông viết cho người vợ của mình là bà Nguyễn Thị Cúc như sau:

"Em Cúc,

Anh vừa nhận được thư của Cúc do anh Nguyên đưa ra. Cúc ạ, mấy tháng nay cứ đợi hoài trông thư Cúc. Chị Hà có gửi thư cho nhưng mà Cúc ít gửi cho anh. Cúc này, anh mong thư Cúc cứ hỏi Chắt (chiến sĩ cần vụ) sao Cúc không gửi thư? Chúng nó bảo có lẽ bị thất lạc. Anh không tin thế.

Anh đã gửi ít nhất là 8 lá thư rồi. Lần này nhận được chỉ mấy hàng chữ của Cúc, đang đau mà hết. Nghĩ mãi, đêm nay không ngủ được. Cúc sợ anh biết Cúc đau sẽ lo hay sao mà không viết thư? Sao thế! Gửi thư cho anh biết sức khỏe của em sau khi sinh đẻ. Không nhận được thư Cúc anh rất áy náy, không biết mình ăn ở với vợ con như thế nào. Em cũng biết, nhớ mong nhiều hay sinh ra nghĩ thế này thế khác.

Cúc ơi, năng gửi thư cho anh. Nói thế nào cho hết tâm trạng của Thanh, cứ ngủ là mơ thấy Cúc và con…Có lẽ sau khi đau tâm trạng anh sinh nhiều chuyện. Tính có gay gắt hơn trước. Mong làm sao cho Cúc và con khỏe. Anh nghe lời Cúc không làm quá sức, Cúc đừng lo cho anh.

Cúc luôn gửi thư cho anh là anh vui đấy nhé. Anh không giận Cúc đâu.

Hôn Cúc và con.”

___

“Anh hôn Cúc vợ hiền yêu quý của lòng anh.”

(Lá thư ngày 23/7 - trích trong Cuốn Những cánh thư ra Bắc vào Nam)

Trong ký ức tuổi thơ của con trai ông là Cố Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh từng kể về cha mình: "Ba tôi rất là hiền và không bao giờ có nóng nảy hay thô bạo với người trong gia đình hay các cô các chú cùng việc. Thứ hai là rất nghiêm, hiền nhưng rất nghiêm. Ông ấy không bao giờ bỏ qua bất cứ điều gì, nhất là đối với các con mà ông thấy là sai trái, nhất là hỗn với người lớn và nói dối, là phải phạt".

Hay theo lời kể của bà Nguyễn Thanh Hà - con gái thứ hai của ông kể rằng: "Chuyện của ba và mẹ đã có nhiều người kể - đó là một tình yêu lớn và hết mực thuỷ chung… Ba là một người cha nhân hậu và hết mực yêu thương con, nhưng ba là người rất nghiêm khắc. Ba luôn dặn là phải luôn khiêm tốn và chăm lao động”.

Không chỉ vậy, với người bạn đồng hương chí cốt của mình - Nhà thơ Tố Hữu, Đại tướng cũng một lòng sắt son không kém. Đôi bạn ấy từng cùng nhau vào tù ra ngục, từng chịu cảnh đọa đày của bọn thực dân và cùng nhau lên đường đi làm cách mạng. Nhớ về tình bạn sáng trong ấy, nhà thơ Trương Nguyên Việt từng viết: "Bên này sông có một người chiến sĩ/ Bên kia sông có một người thi sĩ/ Sông Bồ ơi bốn mùa nước xanh trong/ Đất của thi nhân, đất của anh hùng"..."Họ đã đi từ những năm rất trẻ/Một con đường chiến đấu cho quê hương/ Kìm kẹp, lao tù, đạn bom, cái chết/ Những trái tim cộng sản kiên cường"..."Họ đã đi suốt cuộc đời không nghỉ/Như dòng sông chảy mãi cùng tháng năm/ Đôi bạn ấy cùng đi vào lịch sử/ Người danh tướng và người là thi nhân"- (trích bài thơ Tâm sự với sông Bồ).

Từ đó để thấy, tình bạn đồng hương chung thủy từ những ngày đầu gặp mặt đến lúc nhắm mắt xuôi tay đã rất đẹp, rất đáng ngưỡng mộ. Nhưng nếu tình bạn ấy còn được nâng cấp thành tình đồng chí đồng đội vào sinh ra tử, cùng nhau làm nên lịch sử vẻ vang thì chẳng còn gì thuần khiết, sáng trong hơn thế nữa.

Còn đối với chính trị và việc nước, Đại tướng luôn phản đối quyết liệt chủ nghĩa cá nhân và đặt lợi ích chung lên đầu. Có lần ông nói rằng: “chủ nghĩa cá nhân là một vật chướng ngại, cản trở bước tiến của chủ nghĩa xã hội, thậm chí có nơi, có lúc tự giác hoặc không tự giác, nó phá hoại từng bộ phận của sự nghiệp chủ nghĩa xã hội”. Trong bất kì nhiệm vụ nào do Đảng và Bác Hồ chỉ thị, ông đều tập trung toàn lực thực hiện, tìm ra phương pháp và cách thức để tiến hành hiệu quả, đem lại kết quả đáng ghi nhận. Vì vậy, từ chính trị đến kinh tế và quân sự, mọi mặt ông đều hoàn thành xuất sắc, toàn vẹn. Bác Hồ cũng nhận xét về ông rằng: “Chú Thanh là một người thật thà, gan góc và kiên quyết”.

Nhìn lại, tổng kết những thành tựu to lớn ấy cũng xuất phát từ lòng trung thành với Đảng với Cách mạng, hết lòng tận tâm tận tụy với dân với nước trong ông. Vì vậy nên năm 1967, khi ông đột ngột qua đời ở tuổi năm mươi ba trước lúc lên đường vào Nam chống Mỹ, nhà thơ Tố Hữu từng viết: "Ôi! Sống như anh, sống trọn đời/ Sáng trong như ngọc, một Con Người/ Thanh ơi anh mất rồi chăng đấy/ Cứ thấy như anh vẫn miệng cười" (trích trong bài thơ "Nhớ Anh").

© Nguyễn Thùy - blogradio.vn

Mời xem thêm chương trình:

Hãy Trân Trọng Những Phút Giây Hiện Tại | Radio Tâm Sự