blogradio.vn - Làm việc gì cũng hãy cứ cháy hết mình sẽ gặt hái được thành công. Mẹ tôi đã dạy tôi một bài học tuyệt vời qua mùi nén cháy. Mẹ tôi nay tóc đã bạc, chiếc cối đá xay bột như cuộc đời vất vả của mẹ được ba tôi cất lại để ở góc sau nhà, phủ lên một tấm áo cũ đã rất lâu rồi không còn dùng tới nữa nhưng mỗi lần về quê nhìn thấy nó lòng tôi lại bùi ngùi, tưởng như những ngày tháng bình yên tuyệt vời ấy như chỉ mới hôm qua.  

***

Con người ai cũng có một quê hương, nơi chôn rau cắt rốn, nơi sinh ra và lớn lên và cũng chính là nơi để trở về.

Quê hương - hai tiếng thiêng liêng trong cuộc đời mỗi con người. Theo “định nghĩa” của nhà thơ Đỗ Trung Quân, quê hương là những điều thật bình dị, là chùm khế ngọt, là tuổi thơ thả diều trên đồng cỏ, là chiếc nón nghiêng che mỗi khi mẹ về. 

Quê hương với tôi là bình dị và thân thương. Mỗi khi nhớ về quê hương, nhớ về tuổi thơ thì không thể nào quên được một thứ mùi đặc trưng - mùi nén cháy.

Quê tôi ở Quảng Nam, là nơi nổi tiếng với món mì Quảng. Nói là đặc sản nhưng thật ra mì Quảng là món ăn rất bình dị và phổ biến với người dân quê tôi.

Ngày xưa quê tôi còn nghèo, không có quán xá như bây giờ. Nên không phải lúc nào cũng được ăn mì Quảng. Mẹ tôi chỉ làm mì khi nhà có đám kị, hay có công thợ làm nhà, cắt lúa hoặc lúc anh chị tôi đi học xa về nhà. Vậy nên, những lúc nghe mẹ nói sẽ làm mì là tâm hồn tôi cứ vui phơi phới, háo hức, đợi chờ.

Thuở đó chưa có máy xay bột như bây giờ, muốn làm mì mẹ tôi phải ngâm gạo từ đêm hôm trước. Tờ mờ sáng mẹ tôi đã dậy rửa cối xay bột, chiếc cối đá xay bột rất nặng. Lúc đó tôi còn nhỏ nên xay không được, chỉ ngồi trông mẹ xay, thỉnh thoảng cầm cái bẹ chuối mẹ tôi cắt nhỏ để lùa nước bột xuống thau mẹ tôi hứng sẵn. 

Mẹ tôi xay nhanh thoăn thoắt, những giọt sữa trắng hơi sền sệt chảy ra thành dòng xung quanh cối. Tôi nhìn mẹ, thấy trên trán mẹ lấm tấm giọt mồ hôi. Vậy đó, ngày xưa, đâu phải dễ dàng mà có được tô mì để ăn.

Nhà tôi đông người, lại chẳng mấy khi làm mì nên mỗi lần làm mẹ tôi thường ngâm nhiều gạo để khi làm xong còn đem cho cô dì, chú bác mỗi người một tô, vậy nên xay hết chỗ bột ấy cũng tầm 8h sáng.

Sau khi xay bột xong là đến khâu tráng mì. Trong khi mẹ tôi loay hoay tráng mì thì tôi đã làm sẵn một chén mắm cái ớt. Lá mì đầu tiên đem ra nóng hổi chấm với mắm ớt cay xè thực sự ngon không tả nổi. 

Thế hệ 8X Quảng Nam trở về trước có lẽ còn nhớ cảm giác này. Sở dĩ tôi nói vậy bởi vì thế hệ 9X về sau ở quê tôi cuộc sống đã hiện đại dần. Người ta mua những chiếc máy xay bột về rồi tráng mì đem đi bán. Muốn ăn thì mua về ăn. Tiện lợi đấy nhưng đâu còn được cái cảm giác đợi chờ những lá mì nóng hổi ra lò như tôi thuở nào.

Mẹ tôi chặt hai tàu lá chuối rửa sạch, lót lên bàn. Những lá mì nóng hổi tráng xong, mẹ tôi dùng một que tre nhỏ được ba tôi vót mỏng để vớt ra đặt lên chỗ lá chuối ấy, đợi nguội rồi mới xếp chồng lên nhau. 

Trước khi cắt mì ra thành những sợi nhỏ để chan nước thì mẹ tôi khử một chén dầu để thoa lên mì cho khỏi dính khi cắt. Dầu ở đây là dầu phụng - quê tôi người dân không ăn dầu thực vật đóng chai sẵn bày bán ở chợ mà ăn dầu phụng (phộng), dầu được ép thủ công từ cây đậu phộng. 

Khi dầu nóng mẹ tôi đập dập vài củ nén bỏ vào. Thông thường người ta canh chừng khi nào những củ nén chuyển sang màu vàng là được nhưng mẹ tôi thì khác. Bà bảo để cho củ nén cháy một chút, không phải là cháy khét mà chỉ vừa cháy cháy vớt ra là được. Lúc đó dầu sẽ thơm hơn. 

Mùi nén cháy ấy thực sự không lẫn đi đâu được, hồi đó tôi ước chi có thể gom hết cái mùi nén cháy nồng nàn ấy nhét vào cái hộp như hộp dầu cù là mẹ tôi hay dùng để ngửi cho thỏa thích. Dù ước mơ dị thường ấy không thành nhưng như có một phép màu, cái mùi tuyệt vời ấy cứ phảng phất trong tôi. Dẫu sau này trưởng thành, đi xa, mỗi lần ngang qua nhà ai phi thơm mùi nén lòng tôi lại bồi hồi nhớ quê, nhớ mẹ biết bao nhiêu. 

Ngày đó tôi có một thắc mắc hỏi mẹ là tại sao phải để nén cháy một chút mới thơm. Mẹ chỉ cười “Ngày xưa lúc mẹ mới tập tành nấu ăn bà ngoại bày mẹ thế”. Nhưng sau này khi đọc tiểu thuyết “Tiếng chim hót trong bụi mận gai” tôi mới nghiệm ra một điều “Trước khi con chim lìa đời thì hót lên tiếng hót hay nhất của nó, các sự vật khác cũng vậy, trước khi tan vào hư không thường phát lộ hết tinh anh của mình”. 

Làm việc gì cũng hãy cứ cháy hết mình sẽ gặt hái được thành công. Mẹ tôi đã dạy tôi một bài học tuyệt vời qua mùi nén cháy. Mẹ tôi nay tóc đã bạc, chiếc cối đá xay bột như cuộc đời vất vả của mẹ được ba tôi cất lại để ở góc sau nhà, phủ lên một tấm áo cũ đã rất lâu rồi không còn dùng tới nữa nhưng mỗi lần về quê nhìn thấy nó lòng tôi lại bùi ngùi, tưởng như những ngày tháng bình yên tuyệt vời ấy như chỉ mới hôm qua.                                                   

© Ngọc Phúc Lưu - blogradio.vn

Xem thêm: Khi mẹ nhớ con – mẹ gọi, khi con nhớ mẹ - mẹ ở đâu?