Hạt gạo làng ta
2015-07-21 01:00
Tác giả:
Nghe bài hát Hạt gạo làng ta (Trần Thu Hà, My Anh, tốp ca thiếu nhi)
Những ngày này, miền Bắc đang phải chịu thời tiết rất khắc nghiệt: trời nắng nóng và thời tiết rất khô. Ngồi làm việc trong phòng điều hòa, tôi bỗng nhớ tới những người lao động đang vất vả mưu sinh ngoài kia đặc biệt là các bác nông dân, những ngày này đang phải vất vả thu hoạch những hạt gạo. Với một đất nước nông nghiệp như Việt Nam, hình ảnh hạt gạo là một hình ảnh rất thân thuộc trong đời sống hàng ngày. Tôi bỗng nhớ tới một bài hát từ lâu đã đi sâu vào lòng người “Hạt gạo làng ta” của nhạc sĩ Trần Việt Bình – phổ thơ Trần Đăng Khoa.
“Hạt gạo làng ta
Có vị phù sa
Của sông Kinh Thầy
Có hương sen thơm
Trong hồ nước đầy
Có lời mẹ hát
Ngọt bùi đắng cay...”
Hạt gạo là kết quả của sự kết tinh những gì tinh túy nhất hình thành nên, là vị phù sa của sông Kinh Thầy, là hương sen thơm trong hồ nước đầy, thậm chí còn có cả tình cảm của những người mẹ trong đó, là lời mẹ hát ngọt bùi đắng cay.
“Hạt gạo làng ta
Có bão tháng bảy
Có mưa tháng ba
Giọt mồ hôi sa
Những trưa tháng sáu
Nước như ai nấu
Chết cả cá cờ
Cua ngoi lên bờ
Mẹ em xuống cấy...”
Trong những năm trường kỳ kháng chiến gian khổ, hạt gạo góp phần tiếp thêm sức mạnh cho nhân dân, dân tộc ta giành chiến thắng vẻ vang. Tôi còn nhớ mẹ tôi kể lại bữa cơm ngày xưa, mọi người thường phải ăn cơm độn, người ta trộn rất nhiều thứ: ngô, khoai, sắn, gạo để ăn được đủ no. Thế hệ trẻ của chúng tôi bây giờ, chúng tôi không phải ăn cơm độn, thậm chí ăn cơm cũng ít đi vì chúng tôi được ăn nhiều thực phẩm khác: thịt, cá, tôm, cua... nhưng với tôi cơm vẫn là một món ăn không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày.
“Hạt gạo làng ta
Những năm bom Mỹ
Trút trên mái nhà
Những năm cây súng
Theo người đi xa
Những năm băng đạn
Vàng như lúa đồng
Bát cơm mùa gặt
Thơm hào giao thông...”
Lời thơ của nhà thơ Trần Đăng Khoa rất mộc mạc giản dị, chân thật:
“Hạt gạo làng ta
Có công các bạn
Sớm nào chống hạn
Vục mẻ miệng gàu
Trưa nào bắt sâu
Lúa cao rát mặt
Chiều nào gánh phân
Quang trành quết đất".
Nghe tới đoạn này của bài hát, tôi bỗng nhớ tới cách đây khoảng hơn 10 năm, khi mà tốc độ đô thị hóa nông thôn chưa phát triển như bây giờ, khu nhà tôi ở có rất nhiều đồng ruộng. Vào thời điểm đó, tôi mới chỉ là một cô bé hơn 10 tuổi, tôi cùng các bạn hay đi ra chơi ở những cánh đồng. Và rất may mắn, tôi có cơ hội được chứng kiến quang cảnh khẩn trương lao động sản xuất của những người nông dân Việt Nam, rất chân thật như những lời thơ của chú Trần Đăng Khoa “tát nước vào ruộng, bắt sâu cho lúa, gánh phân đổ vào ruộng…”.
Giờ cánh đồng ngày nào đã không còn nữa mà thay vào đó là trường học, là các dự án, khu đô thị nhà ở cao tầng, bể bơi… Người nông dân làng tôi bây giờ đã bỏ ruộng, tôi cảm thấy có một sự tiếc nuối, tôi mong rằng tốc độ đô thị hóa sẽ không quá phát triển để nông thôn Việt Nam, người dân nông thôn vẫn giữ được những nét riêng, bản sắc riêng vốn có của nó trong đó có cánh đồng và những hạt gạo.
Ở đoạn kết của bài hát, tác giả có nhắc tới:
“Hạt gạo làng ta
Gửi ra tiền tuyến
Gửi về phương xa
Em vui em hát
Hạt vàng làng ta...”
Chỉ đơn giản hai câu “Gửi ra tiền tuyến và gửi về phương xa”, hai câu thơ tưởng chừng như rất đơn giản ấy nhưng nó chứa đựng nỗi đau và sự mất mát, sự hi sinh xương máu của biết bao thế hệ đi trước trên con đường gửi hạt gạo ra tiền tuyến và gửi về phương xa ấy.
Bài hát “Hạt gạo làng ta” là sự ca ngợi vẻ đẹp của hạt gạo, ca ngợi vẻ đẹp của những người nông dân, được sáng tác từ năm 1971, trải qua hơn 40 năm bài hát vẫn giữ được vị trí quan trọng trong trái tim mỗi người dân Việt Nam. Điều đáng buồn thay, hình ảnh của người nông dân trong suốt hơn 40 năm qua gần như không có nhiều thay đổi, vẫn là một sự vất vả, hi sinh, một nắng hai sương để sản xuất ra những hạt gạo. Tôi nghĩ rằng nền nông nghiệp Việt Nam chưa đạt được sự phát triển như Nhật Bản, Mỹ…vì chúng ta đang ngày càng thiếu đi những người nông dân có tri thức tốt. Thế hệ trẻ như chúng tôi, nếu như hỏi 100 bạn, tôi tin chắc có đến 99 bạn không chọn theo nghề nông nghiệp vì từ nhỏ chúng tôi đã được giáo huấn rằng “cố gắng học thật giỏi để thoát cảnh làm nghề nông”.
Và chúng tôi đã cố gắng học để trở thành những bác sỹ, kỹ sư, giáo viên, người làm kinh doanh, kế toán… Giờ đây tôi nuối tiếc vì đã không chọn nghề nông, không được góp phần nhỏ bé của mình để phát triển nền nông nghiệp Việt Nam để góp phần làm cho hạt gạo tốt hơn cả về chất lượng và sản lượng để có thể tăng giá trị xuất khẩu và cạnh tranh được với hạt gạo của nhiều nước khác.
© Hoàng Phương – blogradio.vn
Phản hồi của độc giả
Xem thêm
Viết cho những ngày nghĩ về ngày mai
Thật ra, con người ta không gục ngã vì khổ đau, mà vì đánh mất ý nghĩa của nó, ngày mai chẳng thể khác đi, nếu hôm nay vẫn mờ nhạt. Ta cứ muốn bước đi thật nhanh, muốn đi qua mọi điều thật mau – mà quên rằng, ngày mai chính là kết quả của từng giây phút ta đang sống bây giờ.
Do dự trời sẽ tối mất
Một câu nói hiện lên trong tâm thức Lan, giọng mẹ vang vọng như một làn gió xưa cũ thổi qua ký ức: "Nếu một ngày con gặp được người khiến trái tim con yên khi ở bên và con không cần cố gắng, không cần giấu giếm, chỉ đơn giản là thấy nhẹ lòng... thì đó chính là nơi con có thể dừng chân."
Nhật ký những ngày hạ xanh
Suốt những tháng năm rực rỡ này, liệu có một bóng hình nào in đậm đến mức cả đời tớ chẳng thể quên? Có một ai đó từng mang đến những ngọt ngào trong sáng để tô màu cho cuộc sống bình dị này hay không? Và trong tất cả ký ức, chỉ duy nhất hình ảnh cậu hiện lên, rõ rệt đến mức làm lòng tớ nhói lên.
5 mẹo tâm lý không hề chiêu trò giúp bạn nắm quyền chủ động nơi công sở
Những thủ thuật tâm lý đơn giản này sẽ giúp bạn tạo lợi thế cho bản thân, điều hướng dòng chảy công việc một cách khéo léo hơn.
Ly cocktail của ký ức
Khi đặt ly xuống, tớ nhận ra rằng nỗi buồn, giống như hương vị trong ly cocktail, sẽ luôn ở đó, nhưng tớ có thể thưởng thức nó một cách dịu dàng, chậm rãi, và bước ra khỏi nó với ánh mắt sáng hơn một chút.
Sao phải cưới người không yêu
Ở một nơi xa, tôi cầu mong cho anh và gia đình anh được hạnh phúc và toại nguyện với mọi mong muốn ích kỉ nhỏ nhen khi đã đẩy tôi ra anh… anh đã trọn chữ hiếu mà phụ chữ tình bởi vậy tôi quyết định chọn cách quên anh…
Rồi một ngày, bố mẹ sẽ già đi
Bố mẹ luôn lo lắng và chờ đợi ta trở về. Dù ta có đi bốn biển năm châu, dù ta có là ai trên cuộc đời này, trong mắt bố mẹ, ta vẫn mãi là những đứa trẻ. Vì thế, hãy biết nghĩ và sống cho bố mẹ bên cạnh nghĩ và sống cho riêng mình.
Cha vẫn ở đây
Minh đứng đó một lát, nhìn bóng dáng gầy guộc của cha trong ánh đèn mờ, trong lòng bỗng nhói lên một cảm giác khó gọi tên. Nhưng anh lập tức dựng bức tường lạnh lùng quanh tim: Mình không thể yếu lòng…
Hộp thư mùa thu
Chỉ là những dòng tin cũ đơn điệu, nhưng với tôi lại là những kỷ niệm vô cùng sâu sắc. Tôi của lúc ấy đã thư giãn như thế nào, cảm giác lúc ấy đã vui sướng bao nhiêu khi được một người ở xa lắng nghe và chia sẻ. Giờ thì chạm vào dòng tin nào tôi cũng sợ mất. Có lẽ ở hiện tại chẳng còn mấy người cổ hủ như tôi.
Không được bỏ cuộc
Những người mà ít nhiều kém may mắn kém khả năng hơn nhiều người. Nhưng rồi sao, nhưng rồi họ đã mạnh mẽ đứng lên họ đã quyết tâm đến cùng, với họ thì dường như những khó khăn phải dừng bước những khó khăn phải buông xuôi trước họ, bởi vì tất cả họ đều có quyết tâm rất lớn ấy, là không được bỏ cuộc.
