Bản ngã là gì và làm sao để sống thật với con người mình?
2021-01-31 01:27
Tác giả:
blogradio.vn - Trên hành trình trưởng thành, từ khi có ý thức đến giai đoạn định hình tính cách, ắt hẳn ai trong chúng ta cũng đôi lần tự hỏi bản thân mình là ai và không ngừng tìm kiếm bản ngã. Vậy, bản ngã là gì? Nó có ảnh hưởng như thế nào đến các quyết định trong đời sống một con người? Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé.
***
Khi mới sinh ra, bản ngã con người đều như nhau. Sau này, tùy vào giáo dục, điều kiện và môi trường sống mà bản ngã thay đổi và phát triển, hình thành nên những tính cách riêng, khát vọng riêng.
Trên hành trình trưởng thành, từ khi có ý thức đến giai đoạn định hình tính cách, ắt hẳn ai trong chúng ta cũng đôi lần tự hỏi bản thân mình là ai và không ngừng tìm kiếm bản ngã. Vậy, bản ngã là gì? Nó có ảnh hưởng như thế nào đến các quyết định trong đời sống một con người? Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé.
Bản ngã là gì?
Bản ngã có nghĩa là lý tưởng, ký ức, kết luận, kinh nghiệm, niềm tin rằng bản thân là một cá thể riêng biệt, tách biệt với phần còn lại của thế giới và tự chịu trách nhiệm cho những hành vi của mình.
Sống với bản ngã là sống với cái tôi của mình, phát triển cái tôi đó lớn lên nhằm tạo ra sự khẳng định bản thân. Triết lý của nhà Phật cho rằng, một khi cái tôi càng lớn lên, con người càng gây ra nhiều nghiệp chướng, sai lầm.
Cơ chế hoạt động của bản ngã
- Kiểm soát: Bản ngã tự động hóa và định nghĩa bản thân vào tất cả những gì mà nó tin rằng nó đang kiểm soát.
- Xây dựng và duy trì: Bản ngã luôn muốn giữ vững và bảo vệ những gì nó kiểm soát, đồng thời không ngừng mở rộng chúng. Bản chất của bản ngã chỉ là giả tạm và hư cấu nên nó luôn muốn kiểm soát càng nhiều càng tốt. Đó là lý do con người thường có xu hướng ham muốn tiền bạc và quyền lực vì nó cho ta cảm giác kiểm soát được mọi thứ. Sự mất kiểm soát tương đương với sự chết chóc đối với bản ngã.
- Phản chiếu: Bản ngã không thể tự đánh giá hay nhìn nhận chính bản thân nó, vì thế nó có thể tạo ra vô số bản ngã và những cá thể riêng lẻ. Nhưng bạn có thể nhìn nhận bản ngã của mình qua con mắt người khác.
Ví dụ: Đằng sau những tấm hình selfie thường ẩn theo thông điệp: “Hãy chú ý đến tôi và khen tôi đi. Hãy cho tôi biết rằng tôi đẹp, tôi giàu có, tôi đang có cuộc sống tốt…”. Càng nhận được nhiều sự chú ý và phản chiếu từ người khác, bản ngã càng cảm thấy mình chân thực hơn.
Làm sao để vượt qua bản ngã và sống thật với chính mình
Khi chúng ta để cho bản ngã ngự trị thì những ham muốn về sở hữu vật chất, quyền lực sẽ càng lớn mạnh, cản trở chúng ta sống tự do và chân thật. Bản ngã thường gắn liền với nguyên nhân gây đau khổ. Do vậy, chúng ta cần hiểu rõ bản chất của nó để kiểm soát và từ bỏ .
Cảm giác xấu hổ của bản ngã thường xuất hiện khi hình ảnh phản chiếu của bạn kém chất lượng hơn so với người khác. Vì thế, bạn thường phải làm tất cả để xây dựng và duy trì hình tượng tốt đẹp cho bản thân. Bạn phải luôn kiểm soát cảm xúc, hình ảnh, ngôn ngữ, làm theo đúng chuẩn mực xã hội… để chiều lòng số đông. Đây là trường hợp cụ thể để dẫn chứng cho nguyên nhân vì sao sống theo bản ngã dễ khiến ta rơi vào đau khổ, ghen tị.
Có một điều đặc biệt là bản ngã dường như không thích sự thay đổi, nó nhìn nhận vấn đề một cách chủ quan và cứng nhắc. Vì thế, khi có những đụng chạm về quan điểm, lối sống, nó dễ bị tổn thương và hình thành phản ứng đấu tranh để bảo vệ mình. Chưa kể, khi bản ngã quá lớn – cái tôi lớn, chúng ta còn trở nên thích phán xét người khác và áp đặt chính mình. Việc chúng ta nên làm là ngừng đánh giá và bỏ bớt những quan điểm cá nhân như: Bạn là người tốt hay xấu, đánh giá ai đó thành công hay thất bại. Bạn cũng nên tự đối diện với những kỳ vọng của chính mình bằng thái độ cởi mở và nhẹ nhàng nếu thất bại.
Chúng ta thường có rất nhiều quan điểm: hãy sống tự tin, nỗ lực hết mình, dám ước mơ và sẵn sàng thách thức. Những thông điệp này hoàn toàn chính xác vì nó động viên mỗi người sống tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, nó cũng là gánh nặng và là tiêu chí gây áp lực đối với những người có quan điểm khác, lối sống và mục tiêu khác.
“Nếu thiếu động lực chân chính, những kiểu tham vọng như vậy sẽ chỉ vuốt ve bản ngã để đến lúc nào đó, chúng ta sẽ tự đánh mất chính mình”.
Những cách kết nối với con người bên trong
Thiền
Trong thiền định, bạn sẽ được kết nối mạnh mẽ với sự im lặng của bản thân và bỏ qua những lời nói và suy nghĩ của chính mình. Nó như một cánh cửa để đi vào nơi ẩn giấu bên trong của tâm hồn. Thực ra, bản ngã và linh hồn luôn muốn dành thời gian để nói chuyện với bạn, nhưng tâm trí của ta quá bận rộn với công việc, cuộc sống, quá khứ, tương lai. Thiền sẽ là cách để bạn cho phép tâm trí im lặng và nhận thức được lời thì thầm của tâm hồn bạn.
Lời cầu nguyện
Hãy sử dụng lời cầu nguyện để giao tiếp với bản ngã cao hơn (higher-self) của bạn và hướng dẫn tinh thần gửi lời cảm ơn đến vũ trụ về tất cả những gì bạn đang có trong cuộc sống. Cầu nguyện để kết nối với Trí tuệ, Tình yêu và Sức mạnh trong bạn, yêu cầu nhận được sự hướng dẫn và nói lời cảm ơn trước.
Viết tự do
Đây là một trải nghiệm thú vị để bạn kết nối với bản ngã cao hơn. Viết tự do là kiểu viết những điều vượt ngoài suy nghĩ của riêng bạn, bạn có thể kết nối với phần “thông minh” hơn trong tâm trí của bạn – nơi có tất cả câu trả lời.
Bạn chỉ cần lấy một tờ giấy và một cây bút. Viết lên đầu trang của bạn “Bản ngã cao hơn, bạn đã sẵn sàng viết thư cho tôi chưa?”. Sau đó, viết nhanh ra câu trả lời hiện diện đầu tiên trong tâm trí bạn hoặc âm thanh bạn lắng nghe trong đầu. Hãy để việc viết tự do trở thành thói quen hằng ngày ngay sau khi thiền định, nó sẽ dẫn lối và bạn sẽ nhận được rất nhiều câu trả lời vượt mức khả năng của bản thân.
Theo Elle
Mời xem tiếp chương trình
Khi ai đó bước vào cuộc đời mình rồi lại bước đi
Phản hồi của độc giả
Xem thêm

Lãng mạn có cần thiết không
Tôi chưa bao giờ có suy nghĩ đó trong đầu, là tôi sẽ sống đến năm bao nhiêu, tôi chỉ ước mỗi ngày của tôi là được làm hết những việc tôi muốn làm những điều tôi thích làm. Tôi chỉ ước mỗi ngày của tôi là tôi lại được lớn lên trong những suy nghĩ được có thêm những cảm xúc vơi đầy trong tim.

Ai cho phép anh yêu em như vậy? (Phần 1)
Cô tưởng tưởng ra mình sẽ đem tất cả những kiến thức, đam mê và tuổi trẻ của cô để cống hiến và giúp cho một vùng đất nghèo xa xôi nào đó được thay đổi, được tốt đẹp hơn. Như một luồng gió mới vô cùng tươi mát và trong trẻo, giúp cho một vùng quê nào đó vì thế mà mát mẻ, xanh tươi hơn. Cô thấy vui và cảm nhận rõ rệt một khí thế và khát khao của tuổi trẻ đang hừng hực cháy trong người cô.

Tình yêu thật sự đã hiếm, tình bạn thật sự còn hiếm hơn
Mỗi người đến với cuộc đời chúng ta là duyên, trong bất kỳ mối quan hệ nào tôi cũng luôn tin như vậy. Nếu không giữa hàng vạn con người, chúng ta lại chỉ gặp họ, chia sẻ với họ, đồng cam cộng khổ bên họ và đi cùng họ mãi về sau.

Bước tiếp hành trình mới
Ai mà trong cuộc đời không từng thất bại chứ? Điều may mắn nhất của tôi là vẫn có gia đình dang tay đón tôi quay trở về. Bây giờ, cuộc sống mẹ con tôi chưa sung túc lắm nhưng luôn sống trong tình yêu thương của cả gia đình tôi.

Ngày anh đưa ô, em đưa trái tim mình
Có những đêm, Mộng Nhi ngồi thẫn thờ bên khung cửa sổ, laptop mở trang trống. Cô viết… rồi xóa. Không vì hết chữ, mà vì trái tim không còn đủ bình yên. Cô từng viết tốt nhất khi có Thiên Duy bên cạnh – không cần nói nhiều, chỉ cần biết rằng, sau một ngày mệt mỏi, vẫn có người giữ chiếc dù cho cô đứng dưới cơn mưa mỏng.

Liệu một mai vết thương thơ ấu kia sẽ đong đầy hạnh phúc
Lúc nào cũng mong mỏi một người đến và vỗ về trái tim đầy vết xước của mình, nhưng chính những đứa trẻ ấy lại chẳng thể mở lòng để một dấu chân bước vào ranh giới của bản thân mà mình đã và đang tạo ra. Sự đề phòng, sự sợ hãi ngày một lớn dần mà chẳng hề hay biết.

Kiếm tiền an toàn - Chi tiêu khôn ngoan: Đó không phải ‘chủ nghĩa thực dụng’, mà là cách người trẻ quản lý tài chính tích cực và thấu đáo!
Sự thay đổi trong quan niệm về tiền của giới trẻ chính là một lát cắt tiêu biểu của thời đại xã hội phát triển nhanh chóng.

Trưởng thành là khi ta thôi sợ những vết đau cũ
Có người nói, lớn rồi thì nỗi đau hóa thành vết chai không còn nhức nhối như ngày thơ bé chỉ lặng lẽ nằm im khi trời đổi gió, mới bất chợt nhói lên.

Gia đình – nơi bắt đầu và cũng là nơi trở về
Cuộc sống có thể bận rộn, nhưng hãy cố gắng dành thời gian cho gia đình. Một cuộc điện thoại, một buổi cuối tuần về quê, hay đơn giản là một tin nhắn “Con nhớ nhà” cũng đủ khiến cha mẹ cảm thấy hạnh phúc.

Mượn thương nương đỡ - Nguyễn Ngọc Tư
Ngôn ngữ truyện ngắn mộc mạc, giản dị nhưng đầy sức nặng. Những câu văn ngắn, tưởng chừng lạnh lẽo, nhưng lại thấm đẫm chất người, chất đời. Không khí truyện buồn, thậm chí hoang hoải – nhưng không hề tuyệt vọng.