Bản ngã là gì và làm sao để sống thật với con người mình?
2021-01-31 01:27
Tác giả:
blogradio.vn - Trên hành trình trưởng thành, từ khi có ý thức đến giai đoạn định hình tính cách, ắt hẳn ai trong chúng ta cũng đôi lần tự hỏi bản thân mình là ai và không ngừng tìm kiếm bản ngã. Vậy, bản ngã là gì? Nó có ảnh hưởng như thế nào đến các quyết định trong đời sống một con người? Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé.
***
Khi mới sinh ra, bản ngã con người đều như nhau. Sau này, tùy vào giáo dục, điều kiện và môi trường sống mà bản ngã thay đổi và phát triển, hình thành nên những tính cách riêng, khát vọng riêng.
Trên hành trình trưởng thành, từ khi có ý thức đến giai đoạn định hình tính cách, ắt hẳn ai trong chúng ta cũng đôi lần tự hỏi bản thân mình là ai và không ngừng tìm kiếm bản ngã. Vậy, bản ngã là gì? Nó có ảnh hưởng như thế nào đến các quyết định trong đời sống một con người? Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé.
Bản ngã là gì?
Bản ngã có nghĩa là lý tưởng, ký ức, kết luận, kinh nghiệm, niềm tin rằng bản thân là một cá thể riêng biệt, tách biệt với phần còn lại của thế giới và tự chịu trách nhiệm cho những hành vi của mình.
Sống với bản ngã là sống với cái tôi của mình, phát triển cái tôi đó lớn lên nhằm tạo ra sự khẳng định bản thân. Triết lý của nhà Phật cho rằng, một khi cái tôi càng lớn lên, con người càng gây ra nhiều nghiệp chướng, sai lầm.
Cơ chế hoạt động của bản ngã
- Kiểm soát: Bản ngã tự động hóa và định nghĩa bản thân vào tất cả những gì mà nó tin rằng nó đang kiểm soát.
- Xây dựng và duy trì: Bản ngã luôn muốn giữ vững và bảo vệ những gì nó kiểm soát, đồng thời không ngừng mở rộng chúng. Bản chất của bản ngã chỉ là giả tạm và hư cấu nên nó luôn muốn kiểm soát càng nhiều càng tốt. Đó là lý do con người thường có xu hướng ham muốn tiền bạc và quyền lực vì nó cho ta cảm giác kiểm soát được mọi thứ. Sự mất kiểm soát tương đương với sự chết chóc đối với bản ngã.
- Phản chiếu: Bản ngã không thể tự đánh giá hay nhìn nhận chính bản thân nó, vì thế nó có thể tạo ra vô số bản ngã và những cá thể riêng lẻ. Nhưng bạn có thể nhìn nhận bản ngã của mình qua con mắt người khác.
Ví dụ: Đằng sau những tấm hình selfie thường ẩn theo thông điệp: “Hãy chú ý đến tôi và khen tôi đi. Hãy cho tôi biết rằng tôi đẹp, tôi giàu có, tôi đang có cuộc sống tốt…”. Càng nhận được nhiều sự chú ý và phản chiếu từ người khác, bản ngã càng cảm thấy mình chân thực hơn.
Làm sao để vượt qua bản ngã và sống thật với chính mình
Khi chúng ta để cho bản ngã ngự trị thì những ham muốn về sở hữu vật chất, quyền lực sẽ càng lớn mạnh, cản trở chúng ta sống tự do và chân thật. Bản ngã thường gắn liền với nguyên nhân gây đau khổ. Do vậy, chúng ta cần hiểu rõ bản chất của nó để kiểm soát và từ bỏ .
Cảm giác xấu hổ của bản ngã thường xuất hiện khi hình ảnh phản chiếu của bạn kém chất lượng hơn so với người khác. Vì thế, bạn thường phải làm tất cả để xây dựng và duy trì hình tượng tốt đẹp cho bản thân. Bạn phải luôn kiểm soát cảm xúc, hình ảnh, ngôn ngữ, làm theo đúng chuẩn mực xã hội… để chiều lòng số đông. Đây là trường hợp cụ thể để dẫn chứng cho nguyên nhân vì sao sống theo bản ngã dễ khiến ta rơi vào đau khổ, ghen tị.
Có một điều đặc biệt là bản ngã dường như không thích sự thay đổi, nó nhìn nhận vấn đề một cách chủ quan và cứng nhắc. Vì thế, khi có những đụng chạm về quan điểm, lối sống, nó dễ bị tổn thương và hình thành phản ứng đấu tranh để bảo vệ mình. Chưa kể, khi bản ngã quá lớn – cái tôi lớn, chúng ta còn trở nên thích phán xét người khác và áp đặt chính mình. Việc chúng ta nên làm là ngừng đánh giá và bỏ bớt những quan điểm cá nhân như: Bạn là người tốt hay xấu, đánh giá ai đó thành công hay thất bại. Bạn cũng nên tự đối diện với những kỳ vọng của chính mình bằng thái độ cởi mở và nhẹ nhàng nếu thất bại.
Chúng ta thường có rất nhiều quan điểm: hãy sống tự tin, nỗ lực hết mình, dám ước mơ và sẵn sàng thách thức. Những thông điệp này hoàn toàn chính xác vì nó động viên mỗi người sống tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, nó cũng là gánh nặng và là tiêu chí gây áp lực đối với những người có quan điểm khác, lối sống và mục tiêu khác.
“Nếu thiếu động lực chân chính, những kiểu tham vọng như vậy sẽ chỉ vuốt ve bản ngã để đến lúc nào đó, chúng ta sẽ tự đánh mất chính mình”.
Những cách kết nối với con người bên trong
Thiền
Trong thiền định, bạn sẽ được kết nối mạnh mẽ với sự im lặng của bản thân và bỏ qua những lời nói và suy nghĩ của chính mình. Nó như một cánh cửa để đi vào nơi ẩn giấu bên trong của tâm hồn. Thực ra, bản ngã và linh hồn luôn muốn dành thời gian để nói chuyện với bạn, nhưng tâm trí của ta quá bận rộn với công việc, cuộc sống, quá khứ, tương lai. Thiền sẽ là cách để bạn cho phép tâm trí im lặng và nhận thức được lời thì thầm của tâm hồn bạn.
Lời cầu nguyện
Hãy sử dụng lời cầu nguyện để giao tiếp với bản ngã cao hơn (higher-self) của bạn và hướng dẫn tinh thần gửi lời cảm ơn đến vũ trụ về tất cả những gì bạn đang có trong cuộc sống. Cầu nguyện để kết nối với Trí tuệ, Tình yêu và Sức mạnh trong bạn, yêu cầu nhận được sự hướng dẫn và nói lời cảm ơn trước.
Viết tự do
Đây là một trải nghiệm thú vị để bạn kết nối với bản ngã cao hơn. Viết tự do là kiểu viết những điều vượt ngoài suy nghĩ của riêng bạn, bạn có thể kết nối với phần “thông minh” hơn trong tâm trí của bạn – nơi có tất cả câu trả lời.
Bạn chỉ cần lấy một tờ giấy và một cây bút. Viết lên đầu trang của bạn “Bản ngã cao hơn, bạn đã sẵn sàng viết thư cho tôi chưa?”. Sau đó, viết nhanh ra câu trả lời hiện diện đầu tiên trong tâm trí bạn hoặc âm thanh bạn lắng nghe trong đầu. Hãy để việc viết tự do trở thành thói quen hằng ngày ngay sau khi thiền định, nó sẽ dẫn lối và bạn sẽ nhận được rất nhiều câu trả lời vượt mức khả năng của bản thân.
Theo Elle
Mời xem tiếp chương trình
Khi ai đó bước vào cuộc đời mình rồi lại bước đi
Phản hồi của độc giả
Xem thêm
Ngôi nhà tiền kiếp
Trong giấc mơ, cô thấy mình đang ở một ngôi nhà quen thuộc với những con người quen thuộc nhưng lại không phải là những người thân hiện tại mà cô đang sống cùng. Phải chăng đây là gia đình cô, nhà của cô từ kiếp trước?
Giấc mộng và hiện thực
Bài học đầu tiên khi tôi bước chân vào xã hội rộng lớn này là ước mơ thì luôn đẹp như vậy đẹp đến nỗi ta quên đi giữa kẽ những giấc mơ đó là hiện thực tàn nhẫn ra sao.
Những điều chưa kịp nói
"Tớ không biết phải làm thế nào để nói với cậu rằng tớ thích cậu. Mỗi ngày nhìn cậu cười, nghe giọng nói của cậu, tớ thấy lòng mình vui đến lạ. Tớ muốn bảo vệ cậu, muốn ở bên cậu mãi mãi, nhưng tớ không đủ can đảm để nói ra. Tớ sợ nếu cậu biết, chúng ta sẽ không thể tiếp tục như bây giờ nữa. Vậy nên, tớ chọn cách im lặng, dõi theo cậu từ xa. Có lẽ như vậy là đủ rồi."
Cảm ơn mẹ vì tất cả
Dù mẹ tôi có thể không hoàn hảo nhưng luôn yêu thương tôi theo cách hoàn hảo nhất. Việc tôi có được tất cả những điều tốt đẹp nhất trên đời đều nhờ có mẹ.
Những kẻ mộng mơ
Anh đổ thừa cho cà phê làm anh mất ngủ, anh quy trách nhiệm cho thời tiết khó chịu khiến anh không thể chợp mắt nhưng thực lòng anh chỉ suy nghĩ về em, về những nguyên do hai ta không còn hợp, về những gì anh đã làm, đã sai.
Thanh xuân của tôi
Cảm giác nghẹn ngào dâng lên, khiến tất cả chúng tôi đều biết rằng, dù có trải qua bao nhiêu năm tháng, thì những ký ức này sẽ mãi in đậm trong trái tim.
Mây đợi ai nơi ấy
Không còn một Pha Lê áo thun trắng quần jin xanh đóng thùng hăm hở với bao nhiêu công việc xã hội, bây giờ chỉ còn một cô giáo Pha Lê dịu dàng nữ tính trong tà áo dài mỗi ngày đến lớp đến trường.
Giá như...
Hành trình của mỗi người là khác nhau, đoạn đường người ghi dấu vì thế cũng muôn vàng khác biệt. Nhành diên vĩ um tùm nhưng lại dễ gãy đổ trong gió, những cảm xúc cả buổi ban đầu có chắc gì nguyên vẹn đến mai sau.
Hồi ức chuyến tàu cuối về Sài Gòn – 1985
Tối hôm đó, Ngọc Lan trở về nhà với bao suy nghĩ. Câu hát “I don't know why, you said goodbye…” cứ vang mãi trong đầu cô. Cô cười thầm, tự hỏi liệu có phải mình đã rung động trước chàng trai tốt bụng ấy không.
Crush
Bất cứ khi nào mà thấy chúng tôi đi cùng nhau là y như rằng đám bạn đó hú hét dữ dội. Nhưng chúng tôi không quan tâm, vẫn làm bạn với nhau như bình thường, nói chuyện và đi học chung. Tôi vẫn thế, chôn cất cái tình yêu ấy vào trong lòng, chờ đến khi chúng tôi 18 tuổi thì chúng tôi sẽ yêu nhau.